Белорусы Москвы
Белорусы Москвы
Для кого этот сайт?
Для нас, белорусов, находящихся в Москве.
Новости
Главная > Новости проекта > «Мікалай Улашчык. Памятаем. Слухаем. Чытаем»
 

«Мікалай Улашчык. Памятаем. Слухаем. Чытаем»

8 лістапада 2016 года ў Зале беларускай дыяспары Дзелавога і культурнага комплексу Пасольства Беларусі адбыўся Навукова-практычны круглы стол» «Мікалай Улашчык (1906-1986). Памятаем. Слухаем. Чытаем», прысвечаны 30-й гадавіне памяці беларускага і расійскага гісторыка і літаратара.

Арганізатарам мерапрыемства выступіла Нацыянальна-культурная аўтаномія "Беларусы Масквы" пры падтрымцы беларускай дыпмісіі.

Намаганнямі маскоўскіх беларусаў было сабрана шмат выданняў: твораў Мікалая Улашчыка, кніг пра яго асабіста і ягоную дзейнасць, матэрыялы і фота з сямейнага архіва, у тым ліку ўнікальны запіс выступлення Мікалая Улашчыка на беларускім тэлебачанні ў 1986 годзе. З вялікай цікавасцю сустрэлі ўдзельнікі зусім новае выданне: кнігу ўспамінаў «Даць народу гісторыю. Успамiны, лiсты», што прывёз з Мінска Міхась Скобла.

Адкрываючы «Круглы стол», радца-пасланнік Пасольства Беларусі ў Расіі Юры Ярашэвіч адзначыў, што Мікалай Улашчык пакінуў пасля сябе багатую творчую спадчыну. Невыпадкова яго называюць беларускім Герадотам – знакаміты археограф, краязнавец, даследчык летапісаў Мікалай Улашчык даказаў адданасць Беларусі не толькі навуковымі працамі, але і ўласным няпростым лёсам.

У рабоце «Круглага стала» прынялі ўдзел гісторык і літаратуразнаўца Аляксей Каўка, паэт і перакладчык Міхась Скобла, намеснік старшыні НКА "Беларусы Масквы" Віктар Чайчыц, намеснік дэкана гістарычнага факультэта Белдзяржуніверсітэта Андрэй Прохараў, сацыёлаг, Міністр замежных спраў Беларусі (1997-1998 гг.) Іван Антановіч, пісьменнік Аляксандр Кажадуб, расійскі гісторык-генеалог і грамадскі дзеяч Станіслаў Думін і інш. Мадэратарам дыскусіі была старшыня НКА "Беларусы Масквы» Аксана Солапава.

Аляксей Каўка перадаў гістарычнаму факультэту БДУ рэдкае выданне, да гэтага часу не выдадзенае ў Беларусі – распрацаваныя Мікалаем Улашчыкам «Летописи белорусско-литовские», – з інскрыптам, рукапісным дароўным надпісам, Аляксею Каўку ад Мікалая Улашчыка.

Мікалай Улашчык (1906-1986)

Нарадзіўся Мікалай Улашчык 1 (14 па новым стылі) лютага 1906 года ў заможнай сялянскай сям'і ў вёсцы Віцькаўшчына каля Мінска. Паступіў на сацыяльна-гістарычнае аддзяленне педагагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага універсітэта, але быў адлічаны па даносе як «сын кулака». Пазней яго аднавілі студэнтам, але пазбавілі стыпендыі. Вучыўся за ўласны кошт. Падчас вучобы працаваў бібліятэкарам у Дзяржаўнай бібліятэцы БССР і сакратаром Кніжнай палаты БССР. Ва універсітэце пры актыўнай падтрымцы рэктара Пічэты арганізаваў краязнаўчае таварыства, удзельнічаў у этнаграфічных экспедыцыях, пісаў артыкулы па гісторыі і краязнаўстве. Скончыў універсітэт ў 1929 годзе.

16 чэрвеня 1930 года быў арыштаваны па сфабрыкаванай справе «Саюза вызвалення Беларусі». Летам таго ж года па абвінавачванні ў «Нацдэмаўшчыне» было арыштавана 108 найслынных дзеячаў нацыянальнай навукі і культуры. 10 красавіка 1931 года быў высланы на 5 гадоў у Нолінск Вяцскай вобласці.

У ліпені 1932 года быў арыштаваны зноў і 10 чэрвеня 1933 года асуджаны. Спачатку быў у Марыінскім папраўча-працоўным лагеры ў Новасібірскай вобласці, потым у лагеры ў пасёлку Суслава Кемераўскай вобласці. Пазней навуковец казаў, што менавіта ў лагерах былі напісаныя яго кандыдацкая і доктарская дысертацыі – у думках, не маючы магчымасці выказваць думкі на паперы.

Вясною 1935 года быў вызвалены без права вяртання ў БССР. Працаваў настаўнікам гісторыі і геаграфіі ў школах і тэхнікумах Паволжа. З 1939 гада працаваў настаўнікам у Ленінградзе.

На наступны дзень дзень пасля пачатку вайны быў арыштаваны ў трэці раз, высланы ў горад Златавуст Чэлябінскай вобласці. Пры садзейнічанні акадэміка, віцэ-прэзідэнта АН СССР, дырэктара Інстытута фізіялогіі АН СССР Л.А. Арбелі 28 лістапада 1942 году быў вызвалены.

У 1947 годзе скончыў аспірантуру Інстытута гісторыі АН СССР, абараніў кандыдацкую дысертацыю. З 1948 года выкладаў на кафедры заходніх і паўднёвых славян у Маскоўскім дзяржаўным універсітэце. У 1949 годзе быў звольнены.

23 студзеня 1950 арыштаваны ў чацвёрты раз, адбываў зняволенне ў лагеры ў пасёлку Суслава. Вызвалены 25 сакавіка 1955 года.

Пасля вызвалення вярнуўся ў Маскву. Да 1986 года працаваў навуковым супрацоўнікам Інстытута гісторыі СССР. У гэты час былі напісаны найбуйнейшыя працы гісторыка. У Інстытуце гісторыі Улашчык стаў беспярэчна аўтарытэтам у галіне гісторыі Вялікага княства Літоўскага і археаграфіі Беларусі. Акрамя таго, пісаў працы, прысвечаныя малавывучаным праблемах фальклору і этнаграфіі, гісторыі гарадоў і мястэчак, нацыянальна-вызвольнага руху ў Беларусі, пытанням айчыннай культуры і літаратуры. Напісаў працу па гісторыі роднай вёскі Віцькаўшчына, аўтабіяграфічную «Хроніку». Выступаў у друку і на тэлебачанні з прамовамі ў падтрымку беларускай мовы і культуры.

Пахаваны ў Мінску на Чыжоўскіх могілках. На надмагільным камені высечаны вершы Янкі Купалы: «Мне сняцца сны аб Беларусі...»

рр

10.11.2016
версия для печати
<< Вернуться Назад
Архив - новости проекта
03.12.2021
28.10.2021
20.04.2021
19.04.2021
16.03.2021
16.10.2020
04.10.2020
28.04.2020
26.11.2019
22.11.2019
09.09.2019
23.06.2019
06.06.2019
01.05.2019
17.04.2019
11.04.2019
01.04.2019
22.03.2019
25.02.2019
23.12.2018
10.12.2018
31.10.2018
27.09.2018
24.09.2018
03.07.2018
11.06.2018
26.05.2018
25.01.2018
25.12.2017
01.11.2017
26.10.2017
18.10.2017
08.10.2017
21.06.2017
17.05.2017
04.05.2017
01.04.2017
31.03.2017
02.01.2017
28.12.2016
15.12.2016
08.12.2016
21.11.2016
20.11.2016
10.11.2016
04.11.2016
28/09/2016
04.07.2016
12.06.2016
20.03.2016
15.03.2016
21.12.2015
25.11.2015
15.11.2015
14.11.2015
27.10.2015
14.10.2015
13.10.2015
18.09.2015
18.09.2015
05.09.2015
04.09.2015
20.08.2015
13.08.2015
12/08/2015
22.07.2015
26.05.2015
07.05.2015
04.05.5015
14.04.2015
20.03.2015
06.03.2015
03.03.2015
23.02.2015
25.01.2015
13.01.2015
13.12.2014
10.12.2014
09.12.2014
05.12.2014
02.11.2014
28.11.2014
23.09.2014
08.0902014
03.09.2014
02.09.2014
04/07/2014
24.06.2014
19.06.2014
15.06.2014
01.06.2014
27.05.2014
22.04.2014
10.04.2014
01.04.2014
18.03.2014
05.03.2014
15.02.2014
12.01.2014
12.01.2014
24.12.2013
20.12.2013
19.12.2013
16.12.2013
13.12.2013
05.12.2013
29.11.2013
16.11.2013
14.11.2013
13.11.2013
11.11.2013
01.11.2013
18.10.2013
12.10.2013
29/09/2013
15.09.2013
08.07.2013
01.07.2013
12.06.2013
05.06.2013
28.05.2013
26.05.2013
21.05.2013
29.04.2013
17.04.2013
02.04.2013
29.03.2013
23.03.2013
19.03.2013
19.03.2013
19.03.2013
14.03.2013
11.03.3013
18.02.2013
07.02.2013
30.01.2013
27.01.2013
17.01.2013
14.01.2012
13.01.2013
19.12.2012
11.12.2012
26.11.2012
14.11.2012
09.11.2012
30/10/2012
24.10.2012
24.10.2012
24.10.2012
23.10.2012
15.10.2012
01.10.2012
24.09.2012
24.09.2012
20.09.2012
12.09.2012
15082012
27.07.2012
10.07.2012
07.07.2012
01.07.2012
27.06.2012
26.04.2012
26.04.2012
13.04.2012
10.04.2012
21.03/2012
20.03.2012
11.03.2012
15.02.2012
09.02.2012
08.02.2012
30.01.2012
24.01.2012
18.01.2012
12.01.2012
12.12.2011
01.12.2011
02.11.2011
28.10.2011
05.10.2011
29.09.2011
21.09.2011
08.09.2011
05.09.2011
31.08.2011
31.08.2011
27.07.2011
18.06.2011
09.06.2011
07.06.2011
18.05.2011
28.04.2011
27.04.2011
19.04.2011
12.04.2011
10.04.2011
05.04.2011
04.04.2011
13.03.2011
11.03.2011
03.03.2011
17.02.2011
16.02.2011
20.12.2010
01.12.2010
26.11.2010
20.11.2010
19.11.2010
16.11.2010
12.11.10
11.11.2010
05.11.2010
01.11.2010
29.10.2010
25.10.2010
12.10.2010
17.09.2010
14.09.2010
14.09.2010
14.09.2010
03.09.2010
03.09.2010
24.08.2010
24.08.2010
23.08.2010
17.08.2010
26.07.2010
09.07.2010
19.06.2010
18.06.2010
10.06.2010
31.05.2010
11.05.2010
29.03.2010
29.03.2010
27.03.2010
19.03.2010
17.03.2010
02.03.2010
09.02.2010
29.01.2010
14.01.2010
23.11.2009
06.11.2009
02.10.2009
04.09.2009
02.09.2009
29.08.2009
27.08.2009
06.08.2009
03.08.2009
24.07.2009
06.07.2009
23.06.2009
05.06.2009
30.05.2009
28.05.09
28.05.2009
28.05.2009
14.05.2009
03.05.2009
24.04.2009
17.04.2009
17.04.2009
07.04.2009
03.04.2009
21.01.2009
26.12.2008
17.10.2008
14.10.2008
11.09.2008
09.09.2008
01.07.2008
23.06.2008
21.05.2008
18.04.2008
25.03.2008
18.02.2008
10.02.2008
26.12.2007
19.12.2007
13.12.2007
03.12.2007
14.11.2007
23.10.2007
15.10.2007
03.10.2007
27.09.2007
24.09.2007
13.09.2007
13.07.2007
07.05.2007
26.04.2007
09.04.2007
03.04.2007
24.02.2007
23.01.2007
19.01.2007
07.01.2007
10.12.2006
29.11.2006
01.10.2006
>> Весь архив