Белорусы Москвы
Белорусы Москвы
Для кого этот сайт?
Для нас, белорусов, находящихся в Москве.
Белорусские памятные даты 2024 г.
Главная > Места, люди, факты > Белорусские памятные даты 2024 г.

1019 – першыя летапісныя звесткі пра Брэст (Бярэсце)

1044 – першыя летапісныя звесткі пра Навагрудак

1499 – Мінск атрымаў магдэбургскае права

студзень 1 105 гадоў назад у Смаленску абвешчана Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка (БССР) са сталіцай у Мінску. У склад рэспублікі павінны ўвайсці Мінская, Магілёўская, Гродзенская губерні поўнасцю, Віцебская губерня без Дзвінскага, Рэжыцкага і Люцынскага паветаў, а таксама частка тэрыторыі Смаленскай губерні, населенай пераважна беларусамі. 3 лютага 1919 года тэрыторыі Віцебскай, Смаленскай і Магілёўскай губерняў перададзены Расіі
студзень 4 155 гадоў назад нарадзіўся Ядвігін Ш (А.І.Лявіцкі, 1869 - 1922), адзін з пачынальнікаў беларускай прозы, публіцыстыкі, драматургіі
студзень 12 35 гадоў назад у СССР прайшоў перапіс насельніцтва, паводле якога ў Беларусі было 10 200 200 чалавек, на 01.01.2023 у Беларусі было 9 200 617 чалавек -- гэта 0,1% агульнай колькасці насельніцтва планеты
студзень 15 65 гадоў назад у СССР прайшоў перапіс насельніцтва, паводле якога ў Беларусі было 8 054 648 чалавек
студзень 16 105 гадоў назад ЦК РКП (б) прыняў пастанову пра ўваход Віцебскай, Магілёўскай і Смаленскай губерняў у склад РСФСР і рэкамендаваў стварыць Літоўска-Беларускую ССР
студзень 16 105 гадоў з дня нараджэння Уладзіміра Алоўнікава (1919 - 1996), беларускага кампазітара, народнага артыста Беларусі
студзень 24 85 гадоў назад (1939) у Мінску заснавана і адкрыта Дзяржаўная карцінная галерэя (з 1993 года – Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь)
студзень 26 30 гадоў назад (1994) у Маскве памёр Алесь Адамовіч (1927 - 1994), пісьменнік, грамадскі дзеяч
студзень 27 Міжнародны дзень памяці ахвяр Халакоста
люты 6 110 гадоў з дня нараджэння Аркадзя Куляшова (1914 - 1978), народнага паэта Беларусі
люты 8 110 гадоў з дня нараджэння Валянціна Таўлая (1914 - 1947), паэта, літаратуразнаўца, дзеяча нацыянальна-вызваленчага руху ў Заходняй Беларусі
люты 13 200 гадоў назад у Маскве надрукаваны “Белорусский архив древних грамот” – першы зборнік дакументаў па гісторыі беларускіх зямель
люты 15 120 гадоў з дня нараджэння Ларысы Александроўскай (1904 - 1980), спявачкі, рэжысёра, народнай артысткі СССР
люты 21 Міжнародны дзень матчынай мовы
люты 23 105 гадоў назад (1919) у Маскве Беларускі нацыянальны камісарыят і Маскоўская беларуская секцыя РКП(б) стварылі асветны клуб “Беларус”
люты 23 У 1944 годзе Генеральны камісар акупаванай немцамі Беларусі даў дазвол на арганізацыю Беларускай Краёвай Абароны
люты 24 445 гадоў таму назад (1579) мястэчка Мір атрымала магдэбургскае права
люты 24 185 гадоў назад адбыўся Полацкі царкоўны сабор, які ліквідаваў уніяцкую царкву на Беларусі
люты 25 105 гадоў назад (1919) Выканаўчы камітэт Мінскага Савета рабочых і сялянскіх дэпутатаў прыняў рашэнне аб стварэнні Дзяржаўнага ўніверсітэта ў Мінску
люты 27 105 гадоў назад створаны ўрад Літоўска-Беларускай ССР са сталіцай у Вільні
сакавiк 1 460 гадоў першай друкаванай у Маскве Іванам Фёдаравым і Пятром Мсціслаўцам кнізе “Апостал”
сакавiк 1 95 гадоў з дня нараджэння Еўдакіі Лось (1929 - 1977), беларускай паэтэсы
сакавiк 7 100 гадоў назад (1924) прынята пастанова Прэзідыума ЦВК СССР “Аб аб’яднанні ў складзе Беларускай ССР усіх тэрыторый Савецкага Саюза з большасцю беларускага насельніцтва” (да БССР далучаны шэраг паветаў Віцебскай, Гомельскай і Смаленскай губерняў)
сакавiк 8 110 гадоў з дня нараджэння Зяльдовіча Якава Барысавіча (1914 – 1987), фізіка-тэарэтыка, акадэміка Акадэміі навук СССР, тройчы Героя Сацыялістычнай Працы
сакавiк 9 210 гадоў з дня нараджэння Тараса Шаўчэнкі (1814 - 1861), украінскага паэта і мастака. У 1829-1831 гг. жыў у Вільні. Падтрымліваў беларускі рух
сакавiк 22 160 гадоў назад (1864) у Вільні на Лукішскім пляцы павешаны Кастусь Каліноўскі (1838 - 1864), кіраўнік нацыянальна-вызваленчага паўстання. Магіла знаходзіцца паблізу вежы Гедыміна
сакавiк 24 230 гадоў назад (1794) пачалося вызваленчае паўстанне на чале з Тадэвушам Касцюшкам (1746 - 1817)
сакавiк 31 70 гадоў з часу адпраўкі (1954) першай групы моладзі Беларусі ў Казахстан на асваенне цалінных зямель
красавiк 7 110 гадоў з дня нараджэння Мазурава Кірылы Трафімавіча (1914 – 1989), дзяржаўнага і партыйнага дзеяча Беларусі і СССР
красавiк 14 200 гадоў назад (1824) пачалося будаўніцтва Аўгустоўскага канала, які злучыў басейны Нёмана і Віслы
красавiк 17 160 гадоў назад (1864) пачала сваю дзейнасць Віленская археаграфічная камісія, якая займалася зборам і выданнем дакументаў па гісторыі Беларусі і Літвы (існавала да 1915 г.)
красавiк 17 125 гадоў з дня нараджэння Лідзіі Ржэцкай (1899 - 1977), беларускай актрысы, народнай артысткі СССР, народнай артысткі Беларусі
красавiк 21 185 гадоў з дня нараджэння Мадэста Мусаргскага (1839 - 1957), рускага кампазітара
красавiк 21 105 гадоў назад польскія войскі занялі Вільню
красавiк 24 230 гадоў назад (1794) паўстанцы пад кіраўніцтвам Якуба Ясінскага (1761 – 1794) вызвалілі Вільню ад расійцаў, абвешчана Найвышэйшая рада – часовы ўрад Вялікага княства Літоўскага
красавiк 24 80 гадоў з дня нараджэння Зянона Пазняка, беларускага палітыка і грамадскага дзеяча, археолага, мастацтвазнаўцы, пісьменніка і паэта, аднаго з заснавальнікаў «Мартыралогу Беларусі» (1988) і Беларускага Народнага Фронту «Адраджэнне» (1989—1999)
травень 5 105 гадоў з дня нараджэння Станіслава Манюшкі (1819 - 1872), польскага і беларускага кампазітара, дырыжора, педагога
травень 6 225 гадоў з дня нараджэння Аляксандра Сяргеевіча Пушкіна (1799 – 1837)
травень 7 Радаўніца, спрадвечнае свята, дзень сустрэчы роду
травень 7 230 гадоў назад (1794) выдадзены Паланецкі універсал Тадэвуша Касцюшкі (1746 - 1817) – спроба рэфармавання становішча сялян у Рэчы Паспалітай
травень 11 125 гадоў з дня нараджэння Глеба Глебава (Сарокіна, 1899 - 1967), беларускага акцёра, народнага артыста СССР, народнага артыста Беларусі
травень 24 Дзень славянскага пісьменства і культуры
травень 24 120 гадоў з дня нараджэння Адама Русака (1904 – 1987), беларускага паэта
чэрвень 1 220 гадоў з дня нараджэння Міхаіла Глінкі (1804 - 1857), рускага кампазітара, заснавальніка рускай класічнай музыкі
чэрвень 5 Дзень памяці Еўфрасінні Полацкай
чэрвень 19 100 гадоў з дня нараджэння Васіля Быкава (1924 - 2003), народнага пісьменніка Беларусі
чэрвень 23 230 гадоў назад Расія ўвяла “мяжу габрэйскай аседласці”, у якую ўваходзілі Полацкая, Магілёўская і Мінская губерніі
чэрвень 23 80 гадоў ад пачатку Беларускай аперацыі 1944 г. “Баграціён”, адной з найбуйнейшых наступальных аперацый Савецкай Арміі ў Вялікую Айчынную вайну па вызваленню Беларусі
лiпень 1 455 гадоў назад (1569) заключана Люблінская ўнія – урачыстае абвяшчэнне пра аб’яднанне на аснове роўнасці Каралеўства Польскага і Вялікага княства Літоўскага ў федэратыўную дзяржаву – Рэч Паспалітую
лiпень 3 80 гадоў назад (1944) у Мінск пасля цяжкіх баёў увайшлі войскі Савецкай Арміі
лiпень 7 160 гадоў назад (1864) у Маладзечне адкрылася настаўніцкая семінарыя, адна з першых у Расійскай імперыі
лiпень 10 30 гадоў назад (1994) першым Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь абраны Аляксандр Лукашэнка
лiпень 11 90 гадоў з дня нараджэння Віктара Вуячыча (1934 - 1999), беларускага эстраднага спевака, народнага артыста Беларусі
лiпень 17 105 год назад Урад Літоўска-Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі спыніў сваю дзейнасць
лiпень 18 115 гадоў з дня нараджэння Грамыкі Андрэя Андрэевіча (1909 – 1989), савецкага дзяржаўнага і партыйнага дзеяча, двойчы Героя Сацыялістычнай Працы, ураджэнца Беларусі
лiпень 24 90 гадоў з дня нараджэння Гарбука Генадзя Міхайлавіча (1934 - 2018), беларускага акцёра, народнага артыста Беларусі
лiпень 25 40 гадоў назад памёр Уладзімір Караткевіч (1930 - 1984), народны пісьменнік Беларусі
лiпень 31 80 гадоў назад (1944) НКУС пачаў маштабную аперацыю па знішчэнні ў Беларусі збройнага антысавецкага падполля. За год было арыштавана амаль сто тысяч чалавек, пры супраціўленні забіта каля 3 200 беларускіх грамадзян
жнiвень 8 105 гадоў назад пачалася акупацыя Мінска польскімі войскамі (доўжылася да 11.07.1920)
жнiвень 31 575 гадоў назад (1449) падпісана пагадненне паміж вялікім князем ВКЛ Казімірам IV і вялікім князем маскоўскім Васілём ІІ Цёмным, вынікам якога стаў працяглы перыяд мірнага развіцця Вялікага княства Літоўскага (да канца ХV стагоддзя)
жнiвень 31 465 гадоў назад (1559) Лівонскі ордэн перайшоў пад пратэктарат Вялікага княства Літоўскага
жнiвень 31 70 гадоў з дня нараджэння Аляксандра Лукашэнкі (1954), Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь
верасень 1 Дзень беларускага пісьменства
верасень 10 95 гадоў з дня нараджэння Яўгена Глебава (1929 - 2000), кампазітара, педагога, народнага артыста Беларусі, народнага артыста СССР
верасень 17 85 год назад савецкія войскі перайшлі мяжу з Польшчай і да 25 верасня занялі тэрыторыю Заходняй Беларусі разам з Вільняй і Беластокам (14.11.1939 Заходняя Беларусь афіцыйна ўключана ў склад БССР)
верасень 29 490 гадоў з дня уводу ў дзеянне Першага Статута Вялікага княства Літоўскага (1529) , аднаго з першых у Еўропе сістэматызаваных збораў законаў па ўсіх галінах тагачаснага права
кастрычнiк 10 230 гадоў назад (1794) пад Мацяёвіцамі (цяпер Польшча) паўстанцы пацярпелі паражэнне ад расійскіх войскаў, цяжка паранены Касцюшка ўзяты ў палон
кастрычнiк 10 85 гадоў таму (1939) па «Дамове аб перадачы Літоўскай Рэспубліцы горада Вільні і Віленскай вобласці і аб узаемадапамозе паміж Савецкім Саюзам і Літвой» ад 10.10.1939 была перададзена Літве большая частка Віленскага краю (тэрыторыя ў 6 909 км² з 490 тыс. жыхароў)
кастрычнiк 14 125 гадоў назад нарадзіўся Адам Бабарэка (1899 - 1938), беларускі пісьменнік
кастрычнiк 26 65 гадоў назад нарадзіўся Анатоль Сыс (1959 - 2005), беларускі паэт
кастрычнiк 28 140 гадоў з дня нараджэння Фларыяна Ждановіча (1884 - 1937), беларускага акцёра, рэжысёра, тэатральнага дзеяча
кастрычнiк 29 35 гадоў назад (1989) у Курапатах прайшоў шматтысячны мітынг памяці ахвяраў сталінскага генацыду
лiстапад 2 Дзяды, спрадвечнае свята, дзень памінання памерлых
лiстапад 2 115 гадоў з дня нараджэння Максіма Лужаніна (сапр. Каратай Аляксандр Амвросьевіч, 1909 – 2001), беларускага паэта, празаіка, кінадраматурга, перакладчыка, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі, заслужанага дзеяча культуры Польшчы
лiстапад 5 85 гадоў назад (1939) у Дзяржаўным тэатры оперы і балета Беларусі адбылася прэм’ера першага беларускага савецкага балета “Салавей” М.Я. Крошнера
лiстапад 10 275 гадоў з дня нараджэння Радзівіла Мацея (1749 – 1800), дзяржаўнага дзеяча Вялікага княства Літоўскага, кампазітара, драматурга
лiстапад 16 110 гадоў з дня нараджэння Язэпа Семяжона (Іосіф Семяжонаў, 1914 - 1990), беларускага перакладчыка, крытыка, празаіка, паэта
лiстапад 24 110 гадоў з дня нараджэння Зімяніна Міхаіла Васілевіча (1914 – 1995), партыйнага і дзяржаўнага дзеяча Беларусі і СССР, Героя Сацыялістычнай Працы
лiстапад 30 125 гадоў з дня нараджэння Міхася Лынькова (1899 - 1975), народнага пісьменніка Беларусі
снежань 5 30 гадоў назад (1994) на нарадзе лідэраў АБСЕ ў Будапешце ЗША, Вялікабрытанія і Расія гарантавалі Беларусі, Украіне і Казахстану бяспеку і тэрыторыяльную цэласць
снежань 12 395 гадоў з дня нараджэння Сімяона Полацкага (Пятроўскі-Сітніяновіч Самуіл Гаўрылавіч, (1629 - 1680), беларускага паэта, драматурга, перакладчыка, педагога, рэлігійнага і грамадскага дзеяча
снежань 12 45 гадоў з часу адкрыцця (1979) у Раўбічах музея беларускага мастацтва – філіяла Мастацкага музея БССР (цяпер філіял Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь)
снежань 13 130 гадоў назад (1894) у Познані (цяпер Польшча) выйшаў паэтычны зборнік “Смык беларускі” Францішка Багушэвіча
снежань 13 105 гадоў назад у Мінску адбыўся сход Рады Беларускай Народнай Рэспублікі, у выніку яе расколу былі ўтвораны Найвышэйшая рада БНР (старшыня Язэп Лёсік) і Народная рада БНР (старшыня Пётр Крачэўскі)
снежань 16 225 гадоў з дня нараджэння Яна Баршчэўскага (1799 – 1851), пісьменніка, фалькларыста, выдаўца, аднаго з пачынальнікаў новай беларускай літаратуры
снежань 17 100 гадоў з часу стварэння (1924) Беларускага дзяржаўнага ўпраўлення па справах кінематаграфіі і фатаграфіі (Белдзяржкіно) (у 1928 г. у Ленінградзе створана студыя мастацкіх фільмаў “Савецкая Беларусь”, з 1939 г. працуе ў Мінску, з 1946 г. мае назву “Беларусьфільм”, з 1997 г. Нацыянальная кінастудыя “Беларусьфільм”)
снежань 22 760 гадоў назад (1264) падпісаны мірная і гандлёвая дамовы Полацка з горадам Рыга і Лівонскім ордэнам
снежань 24 240 гадоў з дня нараджэння Даленгі–Хадакоўскага Зарыяна Якаўлевіча (сапр. Чарноцкі Адам) (1784 – 1825), славяназнаўца, аднаго з пачынальнікаў беларускай, польскай, рускай, украінскай археалогіі, старажытнай гісторыі, фалькларыстыкі, этнаграфіі, дыялекталогіі
снежань 24 120 гадоў з дня нараджэння Алеся Дудара (1904 - 1937), беларускага пісьменніка, аднаго з заснавальнікаў беларускага літаратурна-мастацкага аб’яднання “Маладняк”
снежань 25 180 гадоў з дня нараджэння Талаша Васіля Ісакавіча (1844 – 1946), удзельніка партызанскага руху ў Беларусі ў гады грамадзянскай і Вялікай Айчыннай войнаў
снежань 27 165 гадоў з дня нараджэння Лазара Замэнгофа (1859 - 1817), лекара, вынаходніка мовы эсперанта (вучыўся ў Маскве і Варшаве, жыў некаторы час у Гродне)
снежань 27 105 гадоў з дня нараджэння Галіны Макаравай (1919 - 1993), беларускай актрысы, народнай артысткі Беларусі, народнай артысткі СССР
снежань 29 90 гадоў з дня нараджэння Віктара Тарасава (1934 - 2006), беларускага акцёра, народнага артыста СССР