|
 |
Для кого этот сайт?
Для нас, белорусов, находящихся в Москве.
|
 |
|
|
|
1160 гадоў з часу стварэння асветнікамі Кірылам і Мяфодзіям Славянскай азбукі (863)
|
910 гадоў з дня нараджэння Лаўрэнція Тураўскага (каля 1113 ці 1130-я гг. – пасля 1190), беларускага святога, пустэльніка, тураўскага епіскапа
|
800 гадоў з дня нараджэння Войшалка (1223 ці 1225(?) – 1268), князя наваградскага, вялікага князя ВКЛ
|
740 гадоў з дня нараджэння Давыда Гарадзенскага (каля 1283 – 1326), ваеннага і дзяржаўнага дзеяча ВКЛ
|
675 гадоў з дня нараджэння Ягайлы (1348?-1434), вялікага князя Вялікага княства Літоўскага, (з 1386 па 1434 г. – кароль Польшчы Уладзіслаў ІІ)
|
735 гадоў з часу пабудовы Камянецкай вежы, помніка абарончага дойлідства
|
600 гадоў з часу першага ўпамінання г. Іванава (1423; пачатковая назва в. Порхава, з 1465 – в. Янава)
|
520 гадоў з часу атрымання г. Камянцам Магдэбургскага права (1503)
|
500 гадоў з часу выдання паэмы Міколы Гусоўскага “Песня пра зубра” (Кракаў; 1523)
|
470 гадоў з часу заснавання брэсцкім старастам Мікалаем Радзівілам Чорным першай на тэрыторыі Беларусі Друкарні (Брэст; 1553)
|
460 гадоў з часу выдання “Новіны грозные а жалостливые…” першай беларускай аднадзёнкі (Нясвіж; 1563)
|
455 гадоў з часу заснавання І. Фёдаравым і П. Мсціслаўцам Заблудаўскай друкарні, у якой былі выдадзены “Евангельле вучыцельнае” і “Псалтыр з Часаслоўцам”
|
440 гадоў з часу заснавання ў г. Брэсце першай Аптэкі (1583)
|
430 гадоў з часу выдання ў друкарні братоў Мамонічаў “Буквара” (Вільня; 1593), аднаго з першых на тэрыторыі Беларусі
|
420 гадоў з часу выгравіравання беларускім гравёрам Тамашам Макоўскім першай дакладнай Карты ВКЛ (каля 1603; 2-е выданне 1613, Амстэрдам, друкарня Блау)
|
380 гадоў з часу атрымання г.п. Лагішын (Пінскі р-н) Магдэбургскага права (1643)
|
380 гадоў з дня нараджэння Бенядзікта Паўла Сапегі (каля 1643 – 1707), дзяржаўнага і ваеннага дзеяча ВКЛ
|
375 гадоў з пачатку Вызваленчай вайны ўкраінскага і беларускага народаў 1648 – 1654 гг., вайны супраць феадальна-прыгоннага ўціску
|
305 гадоў з дня нараджэння Саламеі Рэгіны Іахімаўны Пільштын (Пільштыновай, дз. Русецкай; (1718, Навагрудчына – пасля 1760), асветніцы, мемуарысткі, падарожніцы, лекаркі
|
290 гадоў з дня нараджэння Антонія Тызенгаўза (1733, г.п. Наваельня – 1785), дзяржаўнага, палітычнага і грамадскага дзеяча ВКЛ, асветніка
|
260 гадоў з дня нараджэння Міхаіла Іосіфавіча Чахоўскага (1763 – пасля 1825), Мінскага губернскага архітэктара, аўтара праектаў пабудоў у Чэрвені, Мазыры, Вілейцы, Бабруйску, Слуцку, Пінску, Барысаве
|
250 гадоў з дня нараджэння Юстына Нарбута (каля 1773, Беларусь – 1845), гісторыка, удзельніка паўстання 1794 г.
|
230 гадоў з дня нараджэння Ануфрыя Петрашкевіча (1793(?), Шчучын – 1863), польскага і беларускага паэта, аднаго з заснавальнікаў таварыства філаматаў
|
230 гадоў з дня нараджэння Ігната Іосіфавіча Шыдлоўскага (1793, Лагойскі р-н – 1846), беларускага і польскага паэта, перакладчыка, выдаўца, фалькларыста
|
190 гадоў з дня нараджэння Фёдара Іванавіча Леантовіча (1833 – 1911), вучонага ў галіне гісторыі права, які падрыхтаваў да друку больш за 750 актаў з Метрыкі ВКЛ, лаўрэата Увараўскай прэміі (1895)
|
155 гадоў з пачатку выдання “Минских епархиальных ведомостей” (1868), афіцыйнага органа друку Беларускай Праваслаўнай Царквы
|
150 гадоў з пачатку дзейнасці Заходняй экспедыцыі пад кіраўніцтвам генерала І.І. Жылінскага па асушэнні балот на Палессі (1873)
|
110 гадоў з часу выдання зборніка вершаў Максіма Багдановіча “ВЯНОК” (1913)
|
105 гадоў з пачатку Грамадзянскай вайны і ваеннай інтэрвенцыі (1918 – 1920)
|
105 гадоў з часу выдання Б.А. Тарашкевічам “Беларускай граматыкі для школ” (Вільня; 1918)
|
95 гадоў з часу заснавання Беларускай асацыяцыі пралетарскіх пісьменнікаў (БелАПП; 1928 – 1932)
|
95 гадоў з часу заснавання Нацыянальнай кінастудыі “Беларусьфільм” (Мінск; 1928)
|
90 гадоў з пачатку выдання штомесячнага культурна-грамадскага і літаратурнага часопіса “Беларускі летапіс” (Вільня; 1933)
|
90 гадоў з часу заснавання Беларускага саюза кампазітараў (1933
|
25 гадоў з пачатку правядзення Нацыянальнага фестывалю беларускай песні і паэзіі (Маладзечна; 1993)
|
студзень 1 |
85 гадоў з дня нараджэння Дануты Янаўны Бічэль-Загнетавай (1938, Лідскі р-н), паэтэсы, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі імя Я. Купалы (1984) |
студзень 3 |
285 гадоў з дня нараджэння Казіміра Нарбута (1738, Лідскі р-н – 1807), мысліцеля-асветніка, прадстаўніка эклектычнага кірунку ў філасофіі эпохі Асветніцтва на Беларусі і ў Літве |
студзень 8 |
110 гадоў з дня нараджэння Яраслава Смелякова (1913-1972), рускага паэта, па паходжанні беларуса |
студзень 9 |
70 гадоў з дня нараджэння Уладзіміра Яўгенавіча Солтана (1953, Баранавічы – 1997), кампазітара, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1990) |
студзень 14 |
130 гадоў з дня нараджэння Канстанцыі Буйлы (Калечыц); (1893, Вільня – 1986, Масква), паэтэсы, заслужанага дзеяча культуры Беларусі |
студзень 15 |
115 гадоў з дня нараджэння Заіра Ісакавіча Азгура (1908, Сенненскі р-н – 1995), скульптара, народнага мастака Беларусі і СССР, акадэміка НАН Беларусі, правадзейнага члена АМ СССР, лаўрэата Дзяржаўных прэмій СССР (1946, 1948) |
студзень 22 |
160 гадоў з пачатку Нацыянальна-вызваленчага паўстання 1863-1864 гг. супраць царызму за аднаўленне Рэчы Паспалітай у межах 1772 г. у Польшчы, Беларусі і Літве |
студзень 28 |
435 гадоў таму (1588) быў зацьверджаны Трэці Статут Вялікага княства Літоўскага, звод законаў феадальнага права |
студзень 28 |
80 гадоў з дня нараджэння Міхаіла Мікалаевіча Пташука (1943, Ляхавіцкі р-н – 2002), кінарэжысёра, народнага артыста Беларусі, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі, лаўрэата прэміі Ленінскага камсамола (1980), Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1982) |
студзень 31 |
110 гадоў таму (1913) у Гродне выйшаў альманах вучнёўскай моладзі ”Колас беларускай нівы” |
люты 1 |
160 гадоў таму (1863) абвешчаны Часовы правінцыйны ўрад Літвы і Беларусі |
люты 1 |
110 гадоў з дня нараджэння Сяргея Восіпавіча Прытыцкага (1913, Гродзенская губ. – 1971), дзяржаўнага і палітычнага дзеяча БССР, дзеяча рэвалюцыйнага руху ў Заходняй Беларусі, аднаго з арганізатараў патрыятычнага падполля і партызанскага руху на Беларусі ў Вялікую Айчынную вайну |
люты 2 |
675 гадоў таму (1348) войскі Вялікага княства Літоўскага перамаглі крыжакоў на рацэ Стрэва (прыток Нёмана). У бітве загінуў князь Нарымонт, другі сын Гедыміна |
люты 2 |
185 гадоў з дня нараджэння Кастуся (Канстанціна Вікенція Сямёнавіча) Каліноўскага (1838, Гродзенскі пав. – 1864), рэвалюцыянера-дэмакрата, аднаго з кіраўнікоў паўстання 1863-1864 гг., мысліцеля, публіцыста, паэта |
люты 4 |
215 гадоў з дня нараджэння Вінцэнта (Вікенція Іванавіча) Дуніна-Марцінкевіча (1808, Бабруйскі р-н – 1884), паэта, драматурга, тэатральнага дзеяча, аднаго з пачынальнікаў новай беларускай літаратуры, заснавальніка нацыянальнай драматургіі і тэатра, асветніка |
люты 8 |
315 гадоў таму (1708), пад час Паўночнай вайны, расійскае войска разрабавала і спустошыла Гародню (Гродна) |
люты 9 |
100 гадоў таму у Вільні адбылася першая пастаноўка п`есы Янкі Купалы “Паўлінка” |
люты 10 |
155 гадоў з дня нараджэння Каруся Каганца (Казіміра Карлавіча Кастравіцкага; 1868 – 1918), пісьменніка, перакладчыка, мастака, мовазнаўца, грамадскага дзеяча |
люты 14 |
110 гадоў з дня нараджэння Віталя Канстанцінавіча Цвіркі (1913, Буда-Кашалёўскі р-н – 1993), жывапісца, педагога, народнага мастака Беларусі, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1967) |
люты 16 |
265 гадоў з дня нараджэння Юльяна Урсына Нямцэвіча (1758, Брэсцкі р-н – 1841), пісьменніка, гісторыка, публіцыста, палітычнага дзеяча Рэчы Паспалітай, удзельніка паўстанняў 1794, 1830-1831 гг. |
люты 17 |
85 гадоў з пачатку творчай дзейнасці Акадэмічнага ансамбля песні і танца узброеных сіл Рэспублікі Беларусь (1938), лаўрэата спецыяльнай прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (2006), прэміі Ленінскага камсамола Беларусі (1978) |
люты 18 |
130 гадоў з дня нараджэння Максіма Іванавіча Гарэцкага (1893, Мсціслаўскі р-н – 1938), пісьменніка, літаратуразнаўца, публіцыста, перакладчыка, лексікографа, фалькларыста, крытыка, грамадскага дзеяча |
люты 19 |
115 гадоў з дня нараджэння Станіслава Пятровіча Шушкевіча (1908, Дзяржынскі р-н – 1991), паэта, заслужанага работніка культуры Беларусі |
люты 20 |
120 гадоў з дня нараджэння Льва Міхайлавіча Даватара (1903, Бешанковіцкі р-н – 1941), ваеннага дзеяча, генерал-маёра, удзельніка Вялікай Айчыннай вайны, Героя Савецкага Саюза (1941) |
люты 21 |
Міжнародны дзень родной мовы. Адзначаецца з 2000 г. з ініцыятывы ЮНЕСКА дзеля захавання культурных традыцый усіх народаў |
люты 23 |
145 гадоў з дня нараджэння Казіміра Севярынавіча Малевіча (1878 – 1935), беларускага і расійскага сусветна вядомага мастака, выкладчыка Народнай мастацкай школы ў Віцебску ў 1919-1922 гг., аднаго з заснавальнікаў абстрактнага мастацтва, заснавальніка супрэматызму |
люты 24 |
85 гадоў з дня нараджэння Іосіфа Уладзіміравіча Скурко (1938, Мядзельскі р-н – 1989), паэта, кінадраматурга, перакладчыка |
люты 26 |
105 гадоў з дня нараджэння Пятра Міронавіча Машэрава (1918, Сенненскі р-н – 1980), партыйнага і дзяржаўнага дзеяча БССР, аднаго з арганізатараў і кіраўнікоў патрыятычнага падполля і партызанскага руху на Беларусі ў Вялікую Айчынную вайну, Героя Савецкага Саюза (1944) |
люты 27 |
125 гадоў з дня нараджэння Захара Філімонавіча Паплаўскага (1898 – 1965), дзеяча рэвалюцыйнага руху ў Заходняй Беларусі |
люты 29 |
555 гадоў таму (1468) быў выдадзены Судзебнік (Статут Казіміра IV Ягелончыка), помнік старажытнай беларускай мовы, першы кодэкс крымінальнага і працэсуальнага права Вялікага Княства Літоўскага |
сакавік 2 |
105 гадоў з дня нараджэння Алеся (Аляксандра Мікалаевіча) Бачылы (1918, Пухавіцкі р-н – 1983), паэта, драматурга, перакладчыка, заслужанага дзеяча культуры Беларусі |
сакавік 3 |
105 гадоў з часу падпісання Брэсцкага міра (Брэст-Літоўск; 1918), мірнага дагавора Савецкай Расіі з Нямеччынай, Аўстра-Венгрыяй, Балгарыяй і Турцыяй, паводле якой Беларусь страціла значную частку сваёй тэрыторыі |
сакавік 4 |
520 гадоў таму (1503) падпісаны мір на 6 гадоў паміж Вялікім княствам Літоўскім і Масковіяй, паводле якога да Масквы адышло 29 гарадоў і 70 воласцяў, у тым ліку Чарнігаў, Бранск, Старадуб, Гомель |
сакавік 4 |
280 гадоў з дня нараджэння Гераніма Януша Сангушкі (1743 – 1812), дзяржаўнага і ваеннага дзеяча ВКЛ, генерал-маёра кароннага войска, генерал-паручніка войска ВКЛ, удзельніка паўстання 1794 г. |
сакавік 9 |
140 гадоў з дня нараджэння Францішка Каролевіча Аляхновіча (1883, Вільня – 1944), драматурга, публіцыста, празаіка, тэатральнага дзеяча |
сакавік 12 |
105 гадоў з дня нараджэння Эдуарда Станіслававіча Валасевіча (1918, Магілёў – 1997), паэта-байкапісца, заслужанага работніка культуры Беларусі |
сакавік 13 |
170 гадоў з дня нараджэння Уладзіміра Васільевіча Качаноўскага (1853, Драгічынскі р-н – 1901), вучонага-славіста, гісторыка |
сакавік 13 |
- 15 125 гадоў з часу правядзення 1 з’езда РСДРП (Мінск; 1898); 90 гадоў з часу адкрыцця Дома-музея 1 з’езда РСДРП, філіяла Нацыянальнага гістарычнага музея Рэспублікі Беларусь (Мінск; 1923) |
сакавік 15 |
155 гадоў з дня нараджэння Яўгена Аляксандравіча Ляцкага (1868, Мінск – 1942), гісторыка рускай літаратуры, даследчыка беларускага фальклору і этнаграфіі |
сакавік 15 |
85 гадоў з дня нараджэння Галіны Мікалаеўны Малажай (1938, Брэсцкі р-н – 2005), мовазнаўца, члена-карэспандэнта Нацыянальнай акадэміі адукацыі Беларусі |
сакавік 17 |
125 гадоў з дня нараджэння ІЗІ (Ісака Давыдавіча) Харыка (1898, Барысаўскі р-н – 1937), яўрэйскага паэта, члена-карэспандэнта НАН Беларусі |
сакавік 17 |
75 гадоў з дня нараджэння Юрыя Андрэевіча Лабынцава (1948), расійскага літаратуразнаўца, кнігазнаўца, гісторыка культуры, даследчыка гісторыі, культуры і літаратуры Беларусі |
сакавік 18 |
105 гадоў з дня нараджэння Паўлюка (Паўла Кузьміча) Пранузы (1918, Добрушскі р-н – 2007), паэта |
сакавік 22 |
80 гадоў таму (1943) спалена разам з жыхарамі (142 чалавекі) вёска Хатынь |
сакавік 25 |
250 гадоў з дня нараджэння Адама Храптовіча (1768, Навагрудскі пав. – 1844), асветніка, мецэната, дзяржаўнага дзеяча, удзельніка паўстання 1794 г. |
сакавік 25 |
105 гадоў з дня абвяшчэньня Беларускай Народнай Рэспублікі |
красавік 2 |
Дзень яднання народаў Беларусі і Расіі |
красавік 5 |
230 гадоў з дня нараджэння Канстанціна Радзівіла (1793 – 1869), палітычнага дзеяча, мецэната, аднаго з першых беларускіх фалькларыстаў |
красавік 6 |
190 гадоў з дня нараджэння Аляксандра Мікалаевіча Пыпіна (1833 – 1904), расійскага літаратуразнаўца, этнографа, фалькларыста, які ўпершыню ахарактарызаваў і абагульніў найважнейшыя працы па беларускай этнаграфіі і фальклоры, акадэміка Пецярбургскай АН |
красавік 6 |
80 гадоў з дня нараджэння Міхаіла Аляксандравіча Зданевіча (1943, Брэсцкі р-н), спевака, педагога, заслужанага артыста Беларусі |
красавік 7 |
40 гадоў таму памерла Ларыса Геніуш (1910-1983), паэтэса, вязень ГУЛАГу |
красавік 18 |
120 гадоў з дня нараджэння Платона Раманавіча Галавача (1903, Бабруйскі р-н – 1937), пісьменніка, грамадскага дзеяча |
красавік 21 |
190 гадоў з дня нараджэння Віктара Отана Сямёнавіча Каліноўскага (1833, Гродзенскі пав. – 1862), гісторыка, археографа, бібліяфіла, удзельніка нацыянальна-вызваленчага руху 1860-х гг. |
красавік 26 |
Дзень чарнобыльскай трагедыі (1986) |
красавік 28 |
105 гадоў таму (1918) Народны Сакратарыят Беларусі зацвердзіў беларускую мову ў якасці дзяржаўнай і абавязковай у Беларускай Народнай Рэспубліцы і прыняў пастанову аб адкрыцці ў Мінску універсітэта |
травень 6 |
90 гадоў з дня нараджэння Юрася (Юрыя Мікалаевіча) Свіркі (1933, Докшыцкі р-н – 2004), паэта, перакладчыка, лаўрэата Літаратурнай прэміі імя А. Куляшова (1993) |
травень 7 |
260 гадоў з дня нараджэння Юзафа Антона Панятоўскага (1763 – 1813), ваеннага і дзяржаўнага дзеяча Рэчы Паспалітай, генерал-лейтэнанта польскай арміі, маршала Францыі, удзельніка паўстання 1794 г. |
травень 7 |
155 гадоў з дня нараджэння Рамана Аляксандравіча Скірмунта (1868, Пінскі р-н – 1939), палітычнага і грамадскага дзеяча |
травень 8 |
140 гадоў з дня нараджэння Сцяпана Міхайлавіча Некрашэвіча (1883, Светлагорскі р-н – 1937), мовазнаўца, акадэміка НАН Беларусі |
травень 8 |
70 гадоў з часу стварэння Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь (1953) |
травень 10 |
140 гадоў з дня нараджэння Янкі Маўра (Івана Міхайлавіча Фёдарава; 1883 – 1971), пісьменніка, аднаго з пачынальнікаў беларускай дзіцячай літаратуры, заслужанага дзеяча культуры Беларусі, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1972) |
травень 12 |
75 гадоў з дня нараджэння Антаніны Фёдараўны Гуршчанковай (1948, Брэсцкая вобл.), мастака дэкаратыўна- прыкладнога мастацтва (габелен, батык) |
травень 23 |
850 гадоў таму у Ерусаліме памерла Ефрасіньня Полацкая, полацкая князёўня, беларуская святая. У 1187 годзе яе мошчы былі перанесены ў Кіева-Пячрскую лаўру, а ў пачатку ХХ стагоддзя – у Полацк |
травень 24 |
Дзень славянскага пісменства і культуры; |
травень 25 |
90 гадоў з часу адкрыцця Нацыянальнага акадэмічнага вялікага тэатра оперы і балета Рэспублікі Беларусь (Мінск; 1933) |
травень 25 |
85 гадоў з дня нараджэння Уладзіміра Іванавіча Карызны (1938, Мінскі р-н), паэта, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1996) |
травень 25 |
80 гадоў з дня нараджэння Міколы (Мікалая Мікалаевіча) Федзюковіча (1943, Драгічынскі р-н – 1997), паэта, перакладчыка |
травень 29 |
90 гадоў з дня нараджэння Міколы (Мікалая Раманавіча) Гайдука (1933, Беластоцкае ваяв. – 1998), беларускага пісьменніка, фалькларыста, краязнаўца, журналіста, педагога, заслужанага дзеяча культуры Польшчы |
травень 31 |
75 гадоў з дня нараджэння Святланы Аляксандраўны Алексіевіч (1948, Івана-Франкоўск), празаіка, драматурга, публіцыста, лаўрэата шматлікіх літаратурных прэмій |
чэрвень 2 |
80 гадоў з дня нараджэння Юрыя Іванавіча Івашчанкі (1943), архітэктара, сярод асноўных работ якога праекты жылых дамоў у Мінску, Брэсце, Гомелі, Гродне, Светлагорску, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (2000) |
чэрвень 5 |
Дзень памяці святой Еўфрасінні Полацкай |
чэрвень 7 |
460 гадоў таму (1563) Жыгімонт ІІ Аўгуст выдаў Віленскі прывілей, які параўнаў у правах праваслаўных і каталікоў у Вялікім княстве Літоўскім |
чэрвень 9 |
220 гадоў з дня нараджэння Адольфа Міхала Валяр’яна Юліяна Янушкевіча (1803, Нясвіж – 1857), падарожніка, пісьменніка, удзельніка паўстання 1830-1831 гг. |
чэрвень 10 |
300 гадоў з дня нараджэння Францішка Папроцкага (1723 – 1805), выдаўца, перакладчыка, гісторыка, аўтара навуковых прац пра ВКЛ |
чэрвень 11 |
70 гадоў з дня нараджэння Уладзіміра Вікенцьевіча Мароза (1953, Івацэвіцкі р-н), пісьменніка, кінадраматурга, сцэнарыста, кінарэжысёра, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1994) |
чэрвень 17 |
230 гадоў таму (1793) у Гродне пачаўся апошні сейм Рэчы Паспалітай, які зацвердзіў другі падзел Рэчы Паспалітай і прыняў новую Канстытуцыю |
чэрвень 20 |
95 гадоў з дня нараджэння Гаўрылы Харытонавіча Вашчанкі (1928, Брагінскі р-н), жывапісца, народнага мастака Беларусі, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1987) |
чэрвень 22 |
Дзень усенароднай памяці ахвяр Вялікай Айчыннай вайны |
чэрвень 22 |
140 гадоў з дня нараджэння Аляксандра Іванавіча Цвікевіча (1883, Брэст – 1937), палітычнага дзеяча БНР і БССР, гісторыка, філосафа, публіцыста |
чэрвень 22 |
20 гадоў таму (2003) у шпіталі ў Бараўлянах Мінскага раёна памёр Васіль Быкаў, народны пісьменнік Беларусі |
чэрвень 25 |
85 гадоў з дня нараджэння Ігара Іванавіча Шклярэўскага (1938, г.п. Бялынічы), паэта, перакладчыка, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі СССР (1987), Дзяржаўнай Пушкінскай прэміі (Расія; 1999), кавалера ордэна Дружбы народаў |
чэрвень 28 |
100 гадоў з дня нараджэння Уладзіміра Аляксандравіча Чантурыя (1923 – 1988), архітэктара, гісторыка архітэктуры, педагога, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1980), аўтара навуковых прац па гісторыі беларускай архітэктуры |
чэрвень 29 |
110 гадоў з дня нараджэння Пятра Сафронавіча Рудзіка (1913 – 2005), заслужанага архітэктара Беларусі |
ліпень 1 |
430 гадоў з дня нараджэння Альбрыхта Станіслава Радзівіла (мян. Абаронца правоў; 1593 – 1656), дзяржаўнага дзеяча Рэчы Паспалітай, гісторыка, мемуарыста, аўтара і перакладчыка каталіцкіх рэлігійных твораў, заснавальніка Пінскага езуіцкага калегіума (1638) |
ліпень 5 |
85 гадоў з дня нараджэння Надзеі Гаўрылаўны Бранавец (1938, Слуцкі р-н), мастака, аўтара твораў у станковым і манументальна-дэкаратыўным жывапісе, графіцы |
ліпень 6 |
770 гадоў таму (1253) Вялікі князь Літоўскі Міндоўг каранаваны ў Навагрудку |
ліпень 6 |
235 гадоў з дня нараджэння Дамініка Манюшкі (1788, Міншчына (?) – 1848), асветніка, філантропа |
ліпень 7 |
390 гадоў таму (1633) памёр Леў Сапега, дзяржаўны дзеяч Вялікага княства Літоўскага, канцлер |
ліпень 7 |
120 гадоў з дня нараджэння Яўгена Уладзіміравіча Гіпіуса (1903 – 1985), расійскага музыказнаўца-фалькларыста, удзельніка фальклорных экспедыцый на Беларускім Палессі |
ліпень 8 |
30 гадоў таму (1993) у Мінску пачаўся Першы з’езд беларусаў свету |
ліпень 12 |
490 гадоў з дня нараджэння Антоніа Пасевіны (Пасевіна; 1533 – 1611), дыпламата, тэолага, педагога, аднаго з ініцыятараў падрыхтоўкі Брэсцкай уніі 1596 г. |
ліпень 13 |
30 гадоў таму (1993) у Магілёве прайшоў першы фестываль хрысціянскай музыкі “Магутны Божа” |
ліпень 14 |
110 гадоў таму (1913) у Вільні заснавана Беларускае выдавецкае таварыства. Надрукавана 15 кніг агульным накладам 50 тысяч асобнікаў |
ліпень 14 |
105 гадоў таму (1918) у Маскве адбылося першае публічнае пасяджэнне Беларускага навукова-культурнага таварыства |
ліпень 17 |
105 гадоў таму (1918) у Маскве пачаўся Усерасійскі з’езд бежанцаў з Беларусі (227 дэлегатаў) |
ліпень 18 |
90 гадоў з дня нараджэння Яўгена Аляксандравіча Яўтушэнкі (1933-2017), расійскага паэта |
ліпень 18 |
35 гадоў з часу заснавання дзяржаўнага радыяцыйна-экалагічнага запаведніка Палескі (1988) |
ліпень 24 |
30 гадоў з часу заснавання Музея-сядзібы “Пружанскі палацык” (Пружаны; 1993) |
ліпень 26 |
30 гадоў таму (1993) рашэннем Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь у краіне спынена абарачэнне савецкіх грошай і ўведзена нацыянальная валюта – беларускі рубель |
жнівень 1 |
100 гадоў з дня нараджэння Міколы (Мікалая Міхайлавіча) Грынчыка (1923, Івацэвіцкі р-н – 1999), літаратуразнаўца, крытыка, фалькларыста, педагога, даследчыка, заслужанага дзеяча навукі Беларусі |
жнівень 6 |
120 гадоў з дня нараджэння Барыса Платонава (1903-1967), акцёра, педагога, народнага артыста БССР і СССР |
жнівень 6 |
85 гадоў з дня нараджэння Ігара Міхайлавіча Лучанка (1938, Мар’іна Горка), кампазітара, народнага артыста Беларусі і СССР, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі і Польшчы, лаўрэата прэміі Ленінскага камсамола Беларусі (1969), прэміі Усесаюзнага Ленінскага камсамола (1972), Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1976), Міжнароднай прэміі прафсаюзаў (2001) |
жнівень 10 |
310 гадоў з дня нараджэння Ігнацыя Жабы (1713, Мінск – 1780 ці 1799), тэолага, педагога, рэлігійнага і грамадскага дзеяча ВКЛ |
жнівень 10 |
145 гадоў з дня нараджэння Еўсцігнея Афінагенавіча Міровіча (Дунаева; 1878 – 1952), рэжысёра, драматурга, педагога, аднаго са стваральнікаў беларускага савецкага тэатра, народнага артыста Беларусі |
жнівень 13 |
110 гадоў з дня нараджэння Анатоля Васільевіча Багатырова (1913, Віцебск – 2003), кампазітара, педагога, народнага артыста Беларусі, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі СССР (1941), Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1969) |
жнівень 15 |
955 гадоў таму (1068) адбылося паўстанне кіяўлянаў супраць князя Ізяслава, у выніку якога полацкі князь Усяслаў Брачыслававіч Чарадзей быў абраны кіеўскім князем |
жнівень 16 |
110 гадоў з дня нараджэння Менахема Бегіна (1913, Брэст – 1992), палітычнага дзеяча Ізраіля, лаўрэата Нобелеўскай прэміі міру (1978) |
жнівень 17 |
95 гадоў з дня нараджэння Уладзіміра Іванавіча Мацвеенкі (1928, Мінск), паэта, лаўрэата Літаратурнай прэміі імя Я. Маўра (1996) |
жнівень 24 |
105 гадоў таму (1918) у Вільні створана культурна-асветная арганізацыя “Сувязь культурна-нацыянальнага адраджэння беларускага народа” |
жнівень 25 |
70 гадоў з дня нараджэння Уладзіміра Аляксеевіча Арлова (1953, Полацк), пісьменніка, сцэнарыста, лаўрэата прэміі Ленінскага камсамола Беларусі (1986) |
жнівень 26 |
90 гадоў таму (1933) выйшла пастанова Савета Народных камісараў БССР “Аб зменах і спрашчэнні беларускага правапісу”, скіраваная на знішчэнне адметнасці беларускай мовы |
жнівень 29 |
100 гадоў з дня нараджэння Уладзіміра Міхайлавіча Казбярука (1923, Беластоцкае ваяв.), літаратуразнаўца, крытыка, даследчыка беларускай літаратуры, беларуска-польскіх літаратурных сувязяў |
жнівень 30 |
270 гадоў з дня нараджэння Піліпа Нерыўша Галянскага (1753-1824), тэарэтыка літаратуры, педагога, перакладчыка, грамадска-палітычнага дзеяча Рэчы Паспалітай, аўтара рэлігійных твораў |
жнівень 30 |
95 гадоў з дня нараджэння Ірыны Уладзіміраўны Клімашэўскай (1928, Мінск), пісьменніцы, крытыка |
жнівень 31 |
75 гадоў з дня нараджэння Васіля Аляксандравіча Шырко (1948, Уздзенскі р-н), пісьменніка, публіцыста, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі імя К. Каліноўскага (1998) |
верасень 4 |
460 гадоў з часу выдання ў Брэсцкай друкарні “БІБЛІІ” (“Брэсцкая біблія”, “Радзівілаўская біблія”; 1563), помніка кнігадрукавання на Беларусі |
верасень 4 |
130 гадоў з дня нараджэння Юзюка (Язэпа Аўгусцінавіча) Фарботкі (1893, Стаўбцоўскі р-н – 1956), заолага, паэта, літаратуразнаўца, перакладчыка |
верасень 7 |
Дзень беларускага пісьменства і друку |
верасень 8 |
315 гадоў таму (1708) па загаду расійскага цара Пятра І спалены Магілёў |
верасень 8 |
85 гадоў з дня нараджэння Анатоля Сямёнавіча Грачанікава (1938, Гомельскі р-н – 1991), паэта, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1984) і прэміі Ленінскага камсамола Беларусі (1974) |
верасень 8 |
50 гадоў таму (1973) перакрыта рака Вілія, створана самае вялікае Ў Беларусі штучнае водасховішча – Вілейскае |
верасень 10 |
70 гадоў з дня нараджэння Івана Фёдаравіча Штэйнера (1953, Столінскі р-н), літаратуразнаўца, крытыка, даследчыка, выдатніка адукацыі Беларусі, лаўрэата прэміі НАН Беларусі (2007) |
верасень 11 |
85 гадоў таму (1938) у Навагрудку, на радзіме паэта, адкрыўся Дом-музей Адама Міцкевіча |
верасень 12 |
340 гадоў таму (1683) пад Венай адбылася пераможная бітва саюзнага войска (баварцы, саксонцы, аўстрыякі, конныя палкі Польшчы і Вялікага княства Літолўскага – разам 65 тысяч) над турэцкім войскам (200 тысяч) |
верасень 14 |
615 гадоў таму (1408) паміж вялікім князем ВКЛ Вітаўтам і вялікім князем маскоўскім Васілём І заключана пагадненне, якое завяршыла вайну 1406-1408 гг. |
верасень 15 |
375 гадоў таму (1648) ля вёскі Гершоны (Берасцейскі раён) быў забіты Афанасій Філіповіч, палітычна-царкоўны дзеяч, пісьменнік-публіцыст. У жніўні 1649 года кананізаваны як праваслаўны святы |
верасень 16 |
85 гадоў з дня нараджэння Віктара Нічыпаравіча Дашука (1938, Хойніцкі р-н), кінарэжысёра, сцэнарыста, аператара, журналіста, народнага артыста Беларусі, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі, лаўрэата прэміі Ленінскага камсамола Беларусі (1976), Дзяржаўнай прэміі СССР (1985) |
верасень 18 |
110 гадоў з дня нараджэння Леаніда Паўлавіча Валчэцкага (1913, Вілейскі р-н – 1991), тэатральнага дзеяча, дырэктара Брэсцкага абласнога драматычнага тэатра імя Ленінскага камсамола Беларусі (1951 – 1974), заслужанага дзеяча культуры Беларусі |
верасень 20 |
120 гадоў таму (1903) нарадзілася Натальля Арсеньнева, паэтэса, дзеяч эміграцыі ў Нямеччыне і ЗША |
верасень 24 |
30 гадоў таму (1993) падпісана пагадненне аб вывадзе з Беларусі расійскіх войскаў |
верасень 20 |
80 гадоў з дня нараджэння Ніны Іосіфаўны Мацяш (1943, Бярозаўскі р-н – 2008), пісьменніцы, перакладчыцы, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі, лаўрэата Літаратурнай прэміі імя А. Куляшова (1984) |
верасень 21 |
105 гадоў з дня нараджэння Фёдара Міхайлавіча Янкоўскага (1918, Глускі р-н – 1989), мовазнаўца, пісьменніка, фалькларыста, заснавальніка беларускай фразеалогіі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі |
верасень 24 |
145 гадоў з дня нараджэння Юзафа Эдварда Пузыны (1878, Камянецкі р-н – 1949), гісторыка, пісьменніка |
верасень 24 |
130 гадоў з дня нараджэння Паўліны Вікенцьеўны Мядзёлкі (1893, Мядзельскі р-н – 1974), заслужанага дзеяча культуры Беларусі |
верасень 24 |
65 гадоў з дня нараджэння Сяргея Мікалаевіча Чыгрына (1958, Слонімскі р-н), краязнаўца, паэта, журналіста, перакладчыка |
верасень 28 |
315 гадоў таму (1708) па загаду расійскага цара Пятра І расійскае войска спаліла Віцебскі замак і пасад |
верасень 25 |
110 гадоў з дня нараджэння Сяргея Іванавіча Грахоўскага (1913 – 2002), пісьменніка, перакладчыка, заслужанага работніка культуры Беларусі, лаўрэата Літаратурнай прэміі імя А. Куляшова (1983), Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1992) |
верасень 26 |
90 гадоў з дня нараджэння Паўлы Пятроўны Украінец (1933, Столінскі р-н), гісторыка, палітолага, сацыёлага, выдатніка адукацыі Беларусі, лаўрэата прэміі імя У.І. Пічэты БДУ (2009) |
верасень 26 |
70 гадоў з дня нараджэння Любові Мікалаеўны Красеўскай (1953, Расія), беларускай рускамоўнай паэтэсы |
верасень 27 |
490 гадоў з дня нараджэння Стафана (Стэфана) Баторыя (1533 – 1586), дзяржаўнага дзеяча, палкаводца, князя трансільванскага, вялікага князя ВКЛ і караля Польскага |
верасень 29 |
200 гадоў з дня нараджэння Уладзіслава Сыракомлі (Людвіка Францішка Уладзіслава Кандратовіча; 1823, Любаньскі р-н – 1862), польскага і беларускага паэта, перакладчыка, крытыка, краязнаўца, публіцыста |
кастрычнік 2 |
610 гадоў таму (1413) заключана Гарадзельская унія Вялікага княства Літоўскага з Каралеўствам Польскім, якая надала беларуска-літоўскай шляхце палітычныя правы |
кастрычнік 5 |
565 гадоў з дня нараджэння Казіміра (Святога Казіміра; 1458 – 1484), дзяржаўнага і рэлігійнага дзеяча ВКЛ, беларускага каталіцкага святога |
кастрычнік 6 |
85 гадоў з дня нараджэння Мікалая Васільевіча Кузняцова (1938), вучонага-гісторыка, даследчыка пытанняў гісторыі і паліталогіі Беларусі, паэта-лірыка |
кастрычнік 7 |
235 гадоў з дня нараджэння Івана Іванавіча Насовіча (1788, Чавускі р-н – 1877), мовазнаўца-лексікографа, фалькларыста, этнографа, складальніка першага гістарычнага слоўніка беларускай мовы |
кастрычнік 7 |
85 гадоў з дня нараджэння Валянціна Блакіта (Валянціна Уладзіміравіча Болтача; 1938, Шчучынскі р-н – 2007), пісьменніка, галоўнага рэдактара часопіса “Вожык” (1987 – 2000) |
кастрычнік 10 |
85 гадоў таму (1938) растраляны Адам Бабарэка, пісьменнік |
кастрычнік 11 |
110 гадоў з дня нараджэння Эдзі Агняцвет (Эдзі Сямёнаўны Каган; 1913, Мінск – 2000), паэтэсы, кавалера ордэна “Знак Пашаны” |
кастрычнік 11 |
105 гадоў таму (1918) уступіла ў дзянне часовая Канстытуцыя Беларускай Народнай Рэспублікі, якую прыняў Народны Сакратарыят Беларусі |
кастрычнік 11 |
45 гадоў таму (1978) на базе філіяла Літаратурнага музея Янкі Купалы створаны Купалаўскі мемарыяльны запаведнік “Ляўкі” |
кастрычнік 12 |
625 гадоў таму (1398) на востраве Салін (на Нёмане) падпісана мірная дамова аб дапамозе паміж Вялікім княствам Літоўскім і Тэўтонскім ордэнам |
кастрычнік 12 |
390 гадоў таму (1633) у Полацку адбыўся узброены мяцеж гараджанаў супраць уніяцкага арцыбіскупа Сялявы |
кастрычнік 13 |
135 гадоў з дня нараджэння Язэпа Нарцызавіча Драздовіча (1888, Глыбокскі р-н – 1954), мастака, скульптара, этнографа, фалькларыста, археолага, пісьменніка, аднаго з заснавальнікаў нацыянальнага гістарычнага жывапісу |
кастрычнік 15 |
190 гадоў таму (1833) у Фларэнцыі памёр Міхал Клеафас Агінскі, дзяржаўны дзеяч |
кастрычнік 18 |
130 гадоў з дня нараджэння Уладзіміра І. Уладамірскага (Малейка) (1893-1971), акцёра, народнага артыста БССР і СССР |
кастрычнік 19 |
35 гадоў таму (1988) у Мінску утвораны рэспубліканскае грамадскае гісторыка-асветнае таварыства памяці ахвяр сталінізму “Мартыралог Беларусі” і аргкамітэт Беларускага Народнага Фронту “Адраджэнне” |
кастрычнік 20 |
290 гадоў з дня нараджэння Адама Тадэвуша Станіслава Нарушэвіча (1733, Пінскі р-н – 1796), гісторыка, паэта, асветніка, перакладчыка, рэлігійнага дзеяча |
кастрычнік 22 |
105 гадоў з дня нараджэння Алеся (Аляксандра Цімафеевіча) Бажко (1918, Карэліцкі р-н – 2009), пісьменніка, заслужанага работніка культуры Беларусі |
кастрычнік 23 |
200 гадоў з дня нараджэння Адама Плуга (Антоні Антонавіча Пяткевіча; 1823, Слуцкі р-н – 1903), польскага і беларускага пісьменніка, публіцыста |
кастрычнік 24 |
280 гадоў з дня нараджэння Рафала Юзафа Чарвякоўскага (1743, Піншчына – 1816), вучонага-медыка, асветніка |
кастрычнік 25 |
90 гадоў з дня нараджэння Нінэль Іванаўны Шчаснай (1933, Полацк - 2013), мастака, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі |
кастрычнік 27 |
365 гадоў таму (1658) адбылася бітва пад Чавусамі 14-тысячнага войска казацкага палкоўніка Нячая, які перайшоў на бок караля Рэчы Паспалітай з маскоўскім войскам |
кастрычнік 28 |
245гадоў з дня нараджэння Якуба Фалькоўскага (свец. Шымана Тадэвуша; 1778 – 1836), літаратуразнаўца, тэолага, педагога |
лістапад 8 |
140 гадоў з дня нараджэння Вацлава Юстынавіча Ластоўскага (1883, Глыбокскі р-н – 1938), вучонага-гісторыка, філолага, этнографа, пісьменніка, публіцыста, літаратуразнаўца, акадэміка НАН Беларусі, члена-карэспандэнта Украінскай акадэміі грамадазнаўства ў Празе, грамадска-палітычнага дзеяча |
лістапад 8 |
165 гадоў з дня нараджэння Тадэвуша Урублеўскага (1858), адваката, публіцыста, грамадскага дзеяча |
лістапад 8 |
120 гадоў з дня нараджэння Міхася Явара (Міхаіла Андрэевіча Карася; 1903 – 1933), паэта, удзельніка нацыянальна- вызваленчага руху ў Заходняй Беларусі |
лістапад 8 |
85 гадоў з дня нараджэння Івана Іванавіча Сачанкі (1938, Хойнікаўскі р-н), вучонага-гісторыка, журналіста, даследчыка публіцыстыкі беларускіх пісьменнікаў, лаўрэата прэміі Саюза журналістаў СССР (1980) |
лістапад 11 |
460 гадоў з дня нараджэння Марціна Сміглецкага (1563 – 1618), тэолага, філосафа, пісьменніка-палеміста, аўтара трактата “Логіка” (1618), які да сярэдзіны ХІХ ст. лічыўся лепшым падручнікам у Заходняй Еўропе |
лістапад 11 |
350 гадоў таму адбылася пераможная бітва 40-тысячнага войска Рэчы Паспалітай на чале з Янам Сабескім пад Хоцінам над 80-тысячным турэцкім войскам. У выніку была спынена турэцкая экспансія на Украіну |
лістапад 11 |
120 гадоў з дня нараджэння Аляксандра Ільінскага (1903-1967), акцёра, народнага артыста БССР і СССР |
лістапад 12 |
200 гадоў з дня нараджэння Паўла Міхайлавіча Шпілеўскага (1823, Бабруйскі р-н – 1861), беларускага і расійскага этнографа, фалькларыста, пісьменніка, публіцыста, тэатральнага крытыка, драматурга |
лістапад 12 |
155 гадоў з дня нараджэння Ганны Баляславаўны Місуна (1868, Чашнікаўскі р-н – 1922), вучонага-геолага, першай жанчыны- геолага Беларусі і Расіі, якая праводзіла палявыя геалагічныя даследаванні |
лістапад 13 |
30 гадоў таму (1993) Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь прыняў Закон “Аб ахове нацыянальна-культурнай спадчыны” (на ўлік узяты 16,3 тысячы помнікаў гісторыі і культуры |
лістапад 15 |
85 гадоў з дня нараджэння Віктара Сцяфанавіча Цітова (1938, Крычаўскі р-н), этнографа, фалькларыста, гісторыка культуры, педагога |
лістапад 17 |
195 гадоў з дня нараджэння Эмерыка Карлавіча Чапскага (Гутэн-Чапскага; 1828, Дзяржынскі р-н – 1896 ці 1897), дзяржаўнага дзеяча, калекцыянера, нумізмата |
лістапад 18 |
140 гадоў з дня нараджэння Язэпа (Іосіфа) Юр’евіча Лёсіка (1883, Стаўбцоўскі р-н – 1940), мовазнаўца, пісьменніка, педагога, акадэміка НАН Беларусі, грамадска-палітычнага дзеяча |
лістапад 19 |
115 гадоў з дня нараджэння Міхаіла Трыфанавіча Іаўчука (1908, Кобрынскі р-н – 1990), вучонага ў галіне філасофіі, партыйнага дзеяча Беларусі, члена-карэспандэнта АН СССР, замежнага члена Балгарскай АН |
лістапад 20 |
75 гадоў з дня нараджэння Яўгеніі Іосіфаўны Янішчыц (1948, Пінскі р-н – 1988), паэтэсы, лаўрэата прэміі Ленінскага камсамола Беларусі (1978) і Дзяржаўнай прэміі Беларусі імя Я. Купалы (1986) |
лістапад 20 |
70 гадоў з дня нараджэння Міхася (Міхаіла Аляксеевіча) Шаховіча (1953, Беластоцкае ваяв. – 2000), беларускага і польскага журналіста, паэта, фалькларыста, выдаўца |
лістапад 21 |
655 гадоў таму у бітве на рацэ Тросна войска Вялікага княства Літоўскага на чале з вялікім князем Альгердам пад час паходу на Маскву перамагло войска Маскоўскага княства |
лістапад 21 |
115 гадоў з дня нараджэння Нінэль Ткачэнкі, спявачкі, народнай артысткі СССР |
лістапад 22 |
250 гадоў таму (1773) створана Беларуская рымска-каталіцкая епархія з цэнтрам у Магілёве |
лістапад 23 |
100 гадоў з часу ўтварэння першага літаратурнага аб’яднання пісьменніцкай моладзі БССР “Маладняк” (1923 – 1928) |
лістапад 24 |
110 гадоў з дня нараджэння Вісарыёна Сцяпанавіча Гарбука (1913, Полацкі р-н – 1986), пісьменніка, заслужанага работніка культуры Беларусі |
лістапад 26 |
105 гадоў з дня нараджэння Уладзіміра Міхайлавіча Шахаўца (1918, Барысаўскі р-н – 1991), пісьменніка, заслужанага работніка культуры Беларусі |
лістапад 27 |
120 гадоў з дня нараджэння Піліпа Сямёнавіча Пестрака (1903, Івацэвіцкі р-н – 1978), пісьменніка, дзеяча нацыянальна-вызваленчага руху ў Заходняй Беларусі, заслужанага дзеяча культуры Беларусі, лаўрэата Літаратурнай прэміі Беларусі імя Я. Коласа (1964) |
лістапад 29 |
85 гадоў таму ў Мінску (?) расстраляны Браніслаў Тарашкевіч, грамадска-палітычны і асветны дзеяч, мовазнавец, публіцыст, перакладчык, літаратуразнавец |
лістапад 30 |
235 гадоў з дня нараджэння Казіміра Андрэевіча Буйніцкага (1788 – 1878), пісьменніка, публіцыста, краязнаўца |
снежань 1 |
405 гадоў таму паміж Рэччу Паспалітай і Маскоўскай дзяржавай заключана Дэвулінскае (вёска ля Сергіеў Пасада) перамір’е, па якому да ВКЛ бвли далучаны смаленскія (за выключэннем Вязьмы), чарнігаўскія, ноўгарад-северскія землі з 29 гарадами, в тым ліку Смаленск |
снежань 4 |
120 гадоў з дня нараджэння Лазара Іосіфавіча Лагіна (Гінзбурга; 1903, Віцебск – 1979), расійскага пісьменніка |
снежань 4 |
80 гадоў з дня нараджэння Казіміра Вікенцьевіча Камейшы (1943, Стаўбцоўскі р-н), пісьменніка, лаўрэата Літаратурнай прэміі імя А. Куляшова (1989) |
снежань 9 |
105 гадоў таму (1918) Рада і Урад Беларускай Народнай Рэспублікі напярэдадні эміграцыі ў Вільню заклікалі беларускі народ да супраціўлення ўладзе бальшавікоў |
снежань 10 |
105 гадоў таму (1918) войскі Савецкай Расіі ўвайшлі ў пакінуты немцамі Мінск |
снежань 12 |
105 гадоў з дня нараджэння Кастуся (Канстанціна Ціханавіча) Кірэенкі (1918, Слаўгарадскі р-н – 1988), пісьменніка, заслужанага дзеяча культуры Беларусі, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі імя Я. Купалы (1972), Літаратурнай прэміі імя Я. Купалы (1964) |
снежань 15 |
210 гадоў з дня нараджэння Людвіка Адама Дзям’янавіча Юцэвіча (1813 – 1846), літоўскага і беларускага этнографа, фалькларыста, гісторыка |
снежань 17 |
Дзень беларускага кіно |
снежань 17 |
140 гадоў з дня нараджэння Яўгена Іванавіча Барычэўскага (1883, Мінск – 1934), літаратуразнаўца, педагога, перакладчыка, аднаго з першых бібліёграфаў у беларускім літаратуразнаўстве |
снежань 17 |
125 гадоў з дня нараджэння Мікалая Іванавіча Аляксеева (1898 – 1985), пісьменніка, заслужанага работніка культуры Беларусі |
снежань 18 |
50 гадоў таму (1973) Пётр Клімук (1942) стаў першым беларусам, што паляцеў у космас (пазней здзейсніў яшчэ два палёты) |
снежань 19 |
120 гадоў з дня нараджэння Тамары Рыгораўны (Георгіеўны) Цулукідзэ (1903 – 1991), пісьменніцы, крытыка, перакладчыка, актрысы, заслужанай артысткі Грузінскай ССР, кавалера ордэна “Знак Пашаны” |
снежань 23 |
70 гадоў з дня нараджэння Валерыя Фёдаравіча Грышкаўца (1953, Пінск), беларускага і расійскага паэта, перакладчыка, лаўрэата Літаратурнай прэміі імя У.А. Калесніка (2007) |
снежань 24 |
225 гадоў з дня нараджэння Адама Бярнарда Міцкевіча (1798, Баранавіцкі р-н ці Навагрудчына – 1855), паэта, грамадскага дзеяча, публіцыста, асветніка, філамата, ураджэнца Навагрудскага краю |
снежань 24 |
110 гадоў з дня нараджэння Аляксея Мікалаевіча Кулакоўскага (1913, Салігорскі р-н – 1986), пісьменніка, заслужанага работніка культуры Беларусі, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1986) |
снежань 25 |
25 гадоў таму (1998) адбыўся першы перапіс насельніцтва незалежнай Беларусі – 10 045 200 чалавек, з іх 8 159 100 беларусаў. Беларускую мову роднай назвалі 73,7% жыхароў краіны |
снежань 26 |
230 гадоў з дня нараджэння Евы Сігізмундаўны Фялінскай (1793, Клецкі р-н – 1859), удзельніцы нацыянальна-вызваленчага руху на Беларусі, пісьменніцы, мемуарысткі |
снежань 26 |
130 гадоў з дня нараджэння Яўгена Цікоцкага (1893-1970), кампазітара, народнага артыста БССР і СССР |
снежань 27 |
390 гадоў з дня смерці Мялеція Сматрыцкага (1577-1633), архіепіскапа Полацкага і Віцебскага, царкоўнага і грамадска-палітычнага дзеяча, беларускага і украінскага пісьменніка-палеміста. У 17-18 стагоддзях “Граматыка славянская” М. Сматрыцкага (1619) была галоўным падручнікам ва ўсіх навучальных установах |
снежань 27 |
100 гадоў з дня нараджэння Анатоля Сцяпанавіча Вялюгіна (1923, Сенненскі р-н – 1994), паэта, кінадраматурга, перакладчыка, заслужанага дзеяча культуры Беларусі, лаўрэата Літаратурнай прэміі імя Я. Купалы (1964), Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1968) |
снежань 28 |
435 гадоў таму (1588) Гародня, згодна з пастановай Кракаўскага сейма, стала цэнтрам каралеўскай эканоміі (і заставалася ім да 1795 г.) |
|
|
|